Iedereen die recht heeft op het sociaal tarief voor elektriciteit of gas kan bij netbeheerder Fluvius een kortingsbon aanvragen voor de aankoop van een energiezuinige diepvriezer, wasmachine, koelkast, of droogkast. Zo’n bon heeft een waarde van 250 euro en is 2 jaar geldig. Robrecht Bothuyne (cd&v): ‘er zijn een recordaantal aanvragen: in 2023 werden 56317 kortingsbonnen aangevraagd, vier keer zoveel als in 2021. Vanaf dit najaar wordt een online-platform gelanceerd dat de bonnen automatisch kan toekennen aan wie in aanmerking komt. De doelgroep verruimt vanaf dan ook. 1 Vlaming op 5 kan zo een kortingbon van 250 euro krijgen voor een energiezuinig huishoudtoestel!’
Minister van Energie Zuhal Demir antwoordde op een parlementaire vraag van Robrecht Bothuyne dat de kortingsbon inkomensgerelateerd wordt en automatisch zal toegekend worden aan mensen met een lager inkomen. De doelgroep wordt afgebakend rekening conform de federale verhoogde tegemoetkoming voor ziektekosten. Dat is concreet voor gezinnen met een bruto jaarinkomen lager dan 27.550,86 euro, vermeerderd met 5.100,42 EUR per bijkomend gezinslid.
Bothuyne: ‘Op deze manier komt zowat 20% van de Vlaamse bevolking in aanmerking. Dat is bijna dubbel zoveel als vandaag. Het is goed dat de doelgroep terug verruimd zal worden, en dat de toegang tot de kortingbonnen inkomensgerelateerd wordt, zodat ook wie werkt aan een lager inkomen in aanmerking komt. Zo vermijden we een werkloosheidsval.’
Vorig jaar is het aantal aanvragen voor het derde jaar op rij bijna verdubbeld. En, opvallend, ook het effectieve gebruik van de bonnen is fors gestegen en zelfs verdrievoudigd. Vorig jaar werden in totaal 20.312 bonnen omgeruild, goed voor een bedrag van iets meer dan 5 miljoen euro. Wasmachines en koelkasten zijn de populairste toestellen, gevolgd door diepvries en de droogkast. Zo wordt in totaal meer dan 2 miljoen kWh jaarlijks bespaard; evenveel als 600 gezinnen jaarlijks in totaal verbruiken.
Opvallend is dat meer dan dubbel zoveel kortingsbonnen werden aangevraagd dan er gebruikt werden. De rest blijft in het schuif liggen. Niet onlogisch, gelet op het feit de aanvraagperiode minimum twee weken bedraagt en de bonnen vervolgens nog moeten worden opgestuurd door de netbeheerder. De realiteit is echter dat veel mensen hun toestellen gebruiken tot ze niet meer werken en zelden vroegtijdig vervangen worden. De kortingsbon moet met andere woorden onmiddellijk beschikbaar zijn. Bothuyne pleitte er eerder al dat de kortingsbonnen via MijnBurgerprofiel automatisch gedownload kunnen worden door de rechthebbenden: ‘Dat zal vanaf dit najaar ook zo verlopen. De procedure wordt dus korter en eenvoudiger. Belangrijk is dat ook wie niet beschikt over internet toegang houdt tot dit systeem.’
Een bijkomende beperking van de huidige kortingsbon is dat ze ingeruild moet worden bij een erkende winkel of handelaar. Op dit moment zijn er zo 543 in Vlaanderen. Zo loopt men het risico de laagste prijs bij een niet-erkende handelaar te missen. Het bedrag van de kortingsbon dreigt zo grotendeels naar de handelaar te gaan, en niet naar de persoon die de korting effectief kan gebruiken. Bothuyne: “Logischer is deze bon bij alle handelaars toe te laten en zo de laagste prijs te kunnen bekomen. Dat is beter voor de klant en voor de overheid.”