Sinds midden 2013 kan elke Vlaamse werknemer of zelfstandige beroep doen op loopbaancheques. En ondertussen deden al meer dan 200 000 Vlamingen er beroep op. Vooral vrouwen vinden de weg naar loopbaanbegeleiding. Jongeren, ouderen, kortgeschoolden en mannen maken het minst gebruik van loopbaanbegeleiding. Dat blijkt uit cijfers van Vlaams volksvertegenwoordiger Robrecht Bothuyne (CD&V).
Bothuyne: ‘Dit instrument groeit, maar het potentieel is nog veel groter. Dit kan en moet een belangrijk wapen worden in de strijd tegen burn-outs.’
Een loopbaancheque kost 45 euro en kan ingeruild worden voor vier uur professionele begeleiding in een loopbaancentrum ter waarde van ongeveer 182 euro per uur. Iedereen heeft recht op twee cheques in een periode van zes jaar, goed voor in totaal 7 uur begeleiding. Zowel werknemers of zelfstandigen die in Vlaanderen of Brussel wonen en degenen die de laatste twee jaar minimum één jaar aan het werk waren komen in aanmerking. In Vlaanderen zijn er nu 252 erkende loopbaancentra.
Na bijna 10 jaar hebben reeds 203 728 unieke personen loopbaanbegeleiding gevolgd. Bothuyne: ‘De bedoeling is dat mensen die aan de slag zijn, op tijd en stond de vraag stellen of ze wel effectief goed bezig zijn, of ze het maximum uit hun talenten en competenties halen en of andere wegen niet beter zijn. De antwoorden die men krijgt na een loopbaanbegeleiding, moeten mensen in staat stellen hun loopbaan ook duurzamer te maken, zonder te vervallen in burn-outs e.d.’
Het aantal personen dat via dit systeem effectief startte met loopbaanbegeleiding steeg van 11663 in 2014 tot 27614 in 2019. Maar daarna is het systeem minder populair geworden. Enerzijds door de coronacrisis, anderzijds omdat de toegang beperkt is tot mensen die al 7 jaar gewerkt hebben. In 2020 starten slechts 17753 mensen loopbaanbegeleiding, in 2021 18353, in 2022 19540 en vorig jaar 20719. Er is een stijging van 7% in vergelijking met het jaar voordien.
|
|
2023 |
2022 |
2021 |
2020 |
2019 |
2018 |
2017 |
2016 |
2015 |
2014 |
|
Cheque 1 |
20719 |
19540 |
18353 |
17753 |
27641 |
24741 |
23769 |
20546 |
15374 |
11663 |
|
Cheque 2 |
12093 |
11053 |
10044 |
9866 |
13049 |
10550 |
9444 |
7322 |
5054 |
2995 |
De laatste 4 jaar is er dus een gestage, maar beperkte groei van de populariteit van loopbaanbegeleiding. Zowel 55-plussers als -30-jarigen maken echter amper gebruik van het systeem. De strenge loopbaanvoorwaarde, je moet minstens 7 jaar gewerkt hebben, zorgt ervoor dat jongeren, ook al hebben ze loopbaanvragen, geen beroep kunnen doen op begeleiding.
Bothuyne: ‘Hier dringt een evaluatie zich op. Veel jonge mensen beseffen na een paar jaar dat de gekozen opleiding of sector toch niks voor hen is, maar om in te schatten wat wel bij hen past, is loopbaanbegeleiding nodig.’ Ook het aantal bereikte kortgeschoolden is beperkt; iets meer dan 6% van de gebruikers is kortgeschoold. Meer dan 60% is hooggeschoold. Bothuyne: ‘Terwijl wie uitvalt net kortgeschoold is. Deze mensen zijn nog te weinig op de hoogte van dit aanbod. Daarom stel ik voor dat wie om mentale redenen langer dan een maand thuis is, via de huisarts automatisch een aanbod van loopbaanbegeleiding krijgt.’
Er maken ook meer dan dubbel zoveel vrouwen dan mannen gebruik van loopbaancheques. In 2023 bijvoorbeeld starten 14038 vrouwen met loopbaanbegeleiding en slechts 6681 mannen. Meer dan 2/3 van de loopbaancheques gaat dus naar vrouwen. Bothuyne: ‘En dat terwijl ook mannen uiteraard loopbaanvragen hebben. De Vlaamse overheid moet de loopbaancheques dan ook sterker gaan promoten in de meer ‘mannelijke’ sectoren, zoals de bouw. Want net daar vallen veel mensen uit.’
Ondertussen heeft minister Brouns ook een proefproject gestart met loopbaanbegeleiding voor niet-actieven, zoals huisvrouwen en -mannen. Bothuyne: ‘Onbenut talent krijgt zo nieuwe kansen. En de terugverdieneffecten zijn groot voor onze economie en voor de staatskas. En een job is ook voor de betrokkenen belangrijk; zowel sociaal als financieel kunnen ze er op vooruitgaan. Het is belangrijk dat na dit proefproject, dit ook structureel mogelijk wordt gemaakt. We moeten de drempel naar een job zo laag mogelijk maken.’
Vorig jaar was 18,2 miljoen euro nodig voor het systeem. In 2024 wordt 20,9 miljoen voorzien. Wie loopbaanbegeleiding volgt is ook zeer tevreden. Vorig jaar waren er bij VDAB slechts 4 klachten over het systeem.